با آغاز عصر تحول دیجیتال، صنعت نمایشگاهی وارد مرحلهای تازه از دگرگونی شده است؛ دورهای که تغییر در آن دیگر یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی اجتنابناپذیر به شمار میآید. اینک، عصر نمایشگاههای هوشمند فرا رسیده و هوش مصنوعی و فناوریهای دیجیتال در حال تبدیل شدن به زیرساختهای اصلی برگزاری رویدادها هستند. در این مسیر، پروژهی راهاندازی دستیار هوشمند بازدیدکنندگان نمایشگاه نفت خوزستان را میتوان نخستین گام واقعی کشور در این مسیر ارزیابی کرد. پروژهای که از ماهها پیش از برگزاری این رویداد، با هدف ارتقای تجربه بازدیدکننده، افزایش راندمان کاری مشارکتکننده و همچنین ساماندهی دادههای نمایشگاهی آغاز شد و امروز در قالب یک دستیار هوشمند گفتوگو محور، چهرهی تازهای از نمایشگاهداری ایرانی را به نمایش گذاشته است. با رحیم جلیلی، مدیرعامل شرکت نمایشگاه بینالمللی خوزستان و رئیس انجمن نمایشگاههای بینالمللی ایران مصاحبهای ترتیب دادهایم تا جوانب مختلف این نوآوری را بسنجیم:
بخش اول: دستیار نمایشگاه نفت خوزستان چیست؟
1) دستیار نمایشگاه نفت خوزستان دقیقاً چیست؟
به بیان ساده، این دستیار، یک وبسایت مجهز به هوش مصنوعی استکه به بازدیدکنندگان برای یک بازدید هوشمند و هدفمند کمک میکند؛
یک«عامل هوشمند تحت وب» که بر دانش تخصصی حوزه نفت و حفاری و همچنین دادههای مورد تأیید نمایشگاه مسلط است؛ اطلاعات شرکتها، کالاها، سالنها، موضوعات تخصصی و غیره، همگی در حافظه دادهای آن حضور دارند و این دستیار، بر اساس آنها، طیف متنوع بازدیدکنندگان، از خبرنگاران و اهالی رسانه تا فعالان صنعتی، دانشگاهیان وعلاقمندان عمومی را برای کسب اطلاعات مختلف از نمایشگاه یاری میدهد و با تلفیق شناخت فنی و دانش علمی از یک سو و خدمات و محصولات ارائهشده در نمایشگاه از سوی دیگر، یک بازدید کارآمد و سودمند را برای افراد با سطوح تخصص مختلف رقم میزند.
باید به این موضوع هم اشاره کرد که این دستیار، به هر زبانی گفتوگو میکند و در هر نقطه از جهان و در هر ساعتی از شبانهروز، آماده سرویسدهی است.
2) ایده ساخت این دستیار چگونه شکل گرفت؟ آیا از جایی نمونهبرداری شد؟ در کل، چگونه ساخته شد؟
طراحی این دستیار، بدون الگوبرداری از هیچ نمونه داخلی یا خارجی و مشخصاً بر پایه «نیازسنجیهای دقیق»، «مطالعه روندهای جهانی» و «اجرای برنامههای تحقیق و توسعه نمایشگاه بینالمللی خوزستان»، بهصورت کاملاً «درونزا و مستقل» شکل گرفت.
پیادهسازی این ایده نیز توسط یک استارتاپ جوان، پویا و باانگیزه انجام شد که توانست ظرفیتهای موجود را به یک محصول عملیاتی تبدیل کند.
شایان ذکر است هرچند با توجه به شتاب روزافزون تحولات دیجیتالی در تمامی عرصههای زندگی، شکلگیری طرحهای مشابه در دیگر مراکز نمایشگاهی دنیا محتمل وطبیعی است، اما تا این لحظه نمونهای با ویژگیها و کارکردهای این دستیارو بویژه با فاصلهی زمانی انتشار آن از رویداد مربوطه، شناسایی نشده و تنها یک نمایشگاه پیشرو در آلمان و یک نمایشگاه هنری در ایالات متحده، طرحی نزدیک به این ایده را اجرا کردهاند. پس همانطور که گفته شد، مسیر طراحی این سامانه، نه تقلیدی یا لوکس و تبلیغاتی، بلکه بر بنیان شناخت دقیق نیازهای واقعی استوار بوده است.
3) اساساً چرا دستیار هوشمند مورد نیاز است؟
پیش از راهاندازی این دستیار هوشمند، بیشتر «نیازهایاطلاعاتی» بازدیدکنندگان و حتی خود غرفهداران از طریق روشهایسنتی و زمانبر برطرف میشد. بازدیدکنندگان معمولاً میبایست در میانچندین فایل، کتاب، نقشه کاغذی، فهرست غرفهداران، کانالهای اطلاعرسانی متعدد و پیامهای پراکنده جستوجو میکردند تا شرکت یامحصولی را که میخواستند پیدا کنند.
بسیاری از اطلاعات هم فقط بهصورت شفاهی و از طریق باجههای اطلاعات نمایشگاه یا کارکنان سالنها منتقل میشد که هم دقت محدودی داشت و هم با افزایش حجم پرسشها غیرقابل مدیریت میشد.
از طرفی، غرفهداران برای دیدهشدن و یافتنمشتری مناسب به بازدیدهای اتفاقی یا پرسوجوهای سنتی وابسته بودند و راهی برای ارائه پاسخ فوری، دقیق و شخصیسازیشده به مخاطبان وجود نداشت.
در عمل، بخش زیادی از زمان و انرژی بازدیدکننده صرف یافتن مسیر صحیح، کشف شرکتهای مرتبط و مقایسه دستی اطلاعات میشد. دستیار هوشمند، دقیقاً همین چرخه پرهزینه، کند و گسسته را حذف کرده و آن را به یک تجربه یکپارچه، سریع و هوشمند تبدیل کرده است.
4) تفاوت با چتباتهای رایج چیست؟
دستیار هوشمند نمایشگاه نفت خوزستان با چتباتهای رایج تفاوت ساختاری دارد. چتباتها معمولاً فقط متنهای آماده را به شیوههای مختلفبازگو میکنند؛ اما این عامل هوشمند دارای «هویت عملیاتی» است و توان بازیابی فعال و تصمیمسازی دارد.
او نهتنها اطلاعات را ارائه میدهد،بلکه با درک عمیق بافت مکالمه، مقصود و هدف کاربر را ارزیابی میکند، مقایسه انجام میدهد، و پاسخها را متناسب با نیاز و سطح تخصص او تولید میکند.
این تفاوت، مرز میان یک ابزار اطلاعرسانی ساده و یک«سامانه تصمیمیار» واقعی را مشخص میسازد.
5) آیا این دستیار، نام یا برند خاصی دارد؟
نمایشگاه بینالمللی خوزستان آگاهانه از معرفی یک نام یا برند مستقل برای این دستیار خودداری کرده است؛ این تصمیم آگاهانه از این منطق نشأت میگیرد که این دستیار بخشی از خود نمایشگاه است وهدف آن، ارتقای کیفیت نمایشگاه نفت خوزستان (بهعنوان بزرگتریننمایشگاه ساخت داخل کشور) از طریق ارائهی یک خدمت کارآمد و حتی تعریف یک «استاندارد جدید» در خدمات نمایشگاهی بوده است.
به بیان دیگر، این اقدام نشاندهنده حرکت نمایشگاه نفت خوزستان در مسیر تطبیق با فناوریهای روز و ورود جدی به عصر دیجیتال است؛ حرکتی که بهجای افزودن لایههای تبلیغاتی، بر ارتقای واقعی فرآیندها،بهبود کیفیت تعاملات و افزایش رضایت بازدیدکنندگان با بهرهگیری از فناوریهای نوین تمرکز دارد.
چنین استانداردی تعریفی روشنتر از نمایشگاه مدرن ارائه میدهد: نمایشگاهی که خدمت ارائه میدهد، نه اینکه صرفاً برگزار شود؛ و مخاطب را اقناع میکند، نه اینکه تنها میزبان او باشد.
6) مهمترین مزیت نمایشگاه نفت برای اجرای این طرح برای اولین بار چه بود؟
نمایشگاه نفت، برند نمایشگاهی استان خوزستان و بزرگترین نمایشگاه ساخت داخل کشور است و از نظر نسبت مشارکتکنندگان، بزرگترین گردهمایی شرکتهای دانشبنیان در یک نمایشگاه تخصصی محسوب میشود.
علاوه بر این جایگاه مهم، نمایشگاه نفت خوزستان بهدلیل نظم ویژه در برگزاری و آمادگی زودهنگام، توان عملیاتی بینظیری برای اجرای این پروژه فراهم نمود. این نمایشگاه همواره پیشرو در برنامهریزی دقیق بوده و ترکیب شرکتکنندگان، جانمایی سالنها و نقشه هر دوره، ماهها پیش از برگزاری مشخص میشود.
همین «نظم اجرایی» و آمادهسازی از مدتها قبل، فرصت ارزشمندی در اختیار تیم فنی قرار داد تا با توسعه محصول و بابهروزرسانیهای مستمر، بهترین نسخه از این دستیار را دو ماه قبل از نمایشگاه آماده کرده و بیشترین تجربه عملیاتی را از اجرای چنین طرحی کسب کنند.
نتیجه این فرایند، نهتنها به موفقیت پروژه در خوزستان انجامید، بلکه تیم فنی با کسب تجربه لازم، نشان داد میتوان برای سایر رویدادها،حتی آنهایی که زمان آمادهسازی محدودتری دارند، سامانهای مشابه رامتناسب با شرایط همان رویداد راهاندازی کرد. به این ترتیب، نمایشگاه نفت خوزستان یک پایلوت موفق و الگویی عملی برای این طرح در کشور به شمار میآید.
بخش دوم: نحوهی کارکرد و شیوهی استفاده از دستیار هوشمند نمایشگاه
1) روش استفاده از این دستیار چگونه است؟
تعامل کاربر با دستیار، درست مانند گفتوگو با یک راهنمای انسانی است کاملاً بر نمایشگاه تسلط دارد. بازدیدکننده بدون نیاز به نصب برنامه یا حتی هرگونه ثبتنام، از دو ماه قبل از نمایشگاه، تا چند ماه پس از آن، میتواند با هر کدام از مرورگرهای اینترنت، وارد سایت ahvazoilshow.info شود و از طریق یک صفحه گفتوگو، هر سؤالی که در خصوص نمایشگاه دارد، مطرح کند؛ مثلاً بپرسد: «شرکتهای فعال در تجهیزات حفاری کداماند؟»، «بهترین مسیر بازدید از سالن کارون چیست؟»،«ساعت کار نمایشگاه چگونه است؟» یا حتی بپرسد «برای کنترل خوردگی پمپهای درونچاهی چه راهکاری مناسب است؟» و بعد بپرسد «برای حل این مشکل، از کدام غرفهها میتوانم کمک بگیرم؟».
دستیار، بدون نیاز به منو یا انتخابهای پیچیده و تودرتو، راهنماییلازم و تحلیلی را، با توجه به سطح تخصص مخاطب، به زبان ساده یا فنی ودر عرض تنها چند ثانیه ارائه میدهد.
این نخستینبار در ایران و اکثرکشورها است که بازدیدکننده، بهجای جستوجوی فهرستها و فایلها، با گفتوگوی زبانی به پاسخ دقیق میرسد.
بخش سوم: مزایا، اهمیت راهبردی و تأثیراتدستیار هوشمند نمایشگاه
1) این دستیار در تجربه بازدیدکننده چه تأثیری دارد؟
دستیار هوشمند با حذف سردرگمیهای معمول در نمایشگاهها، تجربهای هدفمند و دقیق را جایگزین جستوجوی تصادفی کرده است.
بازدیدکننده اکنون در مدت کوتاهی میتواند شرکتهای مورد نظر خود را پیدا کند، برنامه و مسیر بهینه بازدید را تنظیم نماید و با شناخت کامل وارد نمایشگاه و سالنها شود.
این تغییر ظاهراً ساده، در عمل موجب «ارتقای تجربهی بازدیدکننده»، رشد کیفیت تعامل، گسترش بازده زمانی نمایشگاه و افزایش رضایت مخاطبان خواهد شد.
2) نقش این دستیار در افزایش موفقیت و راندمان کاری غرفهداران چگونه است؟
غرفهدارانی که پیشتر بهصورت سنتی منتظر مراجعهی بازدیدکنندهی مناسب میماندند، اکنون با کمک این دستیار، با افرادی روبهرو میشوند که از پیش با محصولات و خدمات آنها آشنا هستند. این اتفاق باعث افزایشاثربخشی تبلیغات، کاهش هزینههای پراکنده و تقویت ارتباطات تجاری واقعی خواهد شد.
در عمل، مفهوم «دیدهشدن هدفمند» جایگزین نمایش صِرف شده و بازده سرمایهگذاری شرکتکنندگان بهطور ملموس افزایش خواهد یافت.
3) قبلاً گفته بودید نمایشگاه نفت امسال، رویدادی چند روزه با پنجرهای چند ماهه است؛ منظورتان چیست؟
نکته راهبردی در طراحی این پروژه، فعال شدن دستیار از دو ماه قبل از برگزاری تا چند ماه پس از آن است.
همین اقدام، نمایشگاه را از یک رویداد محدود به چند روز، به بستری زنده و پیوسته تبدیل میکند. علاقمندان و متخصصان، دو ماه پیش از افتتاح نمایشگاه، فرصت شناخت و انتخاب پیدا کردهاند، در خلال نمایشگاه، فرصت کسب اعتماد و تحقق اصلیترین امورات را دارند و پس از پایان نمایشگاه نیز با دسترسی به اطلاعات، امکان پیگیری فرصتها را در اختیار خواهند داشت.
این«تغییر در چرخه عمر نمایشگاه»، اولین بار است که در ایران و اکثر کشورها بهصورت عملی رقم میخورد.
علاوه بر این، با این نوآوری، یکی از جذابترین موضوعات روز در پژوهشهای صنعت نمایشگاهی تا حد مطلوبی تحقق مییابد؛ با کمک این دستیار، تجربهی بازدیدکنندگان بهواسطهی یک «پیشنمایشگاه» واقعی و ایجاد آمادگی قبلی، به یک تجربهی اصطلاحاً «شخصیسازیشده» نزدیک خواهد شد.
4) این دستیار برای تیم برگزاری چه مزیتی دارد؟
یکی از مهمترین دستاوردهای این طرح، ایجاد یک بانک دادهی پویا و زنده از رفتار، علایق و نیازهای واقعی مخاطبان، به صورت تجمیعی و غیرشخصی و منطبق بر ضوابط حفظ حریم خصوصی است؛
اطلاعاتی که میتواند مبنای تصمیمهای آینده در برنامهریزی نمایشگاه یا حتی طراحی سیاستهای صنعتی قرار گیرد. این رویکرد، مفهوم «نمایشگاه دادهمحور» را عینیت بخشیده و مسیر را برای حکمرانی هوشمند در صنعت نمایشگاهی ایران باز کرده است.
5) آیا این نمایشگاه در افزایش اشتغالزایی حاصل از نمایشگاه هم مؤثر است؟
از دیگر دستاوردهای این طرح، تحقق یکی از «مسئولیتهای اجتماعی» کلیدی مراکز نمایشگاهی است. دستیار هوشمند با ارائه اطلاعات تأییدشده، بستری فراهم کرده تا بازدیدکنندگان جویای کار و دانشجویانی که به دنبال فرصتهای کارآموزی هستند، بتوانند بهصورت هدفمند با شرکتهای متقاضی ارتباط برقرار کنند.
این قابلیت، نمایشگاه را از یک فضای صرفاً معرفی محصول، به شبکهای پویا از خدمات عمومی، و فرصتهای انسانی و حرفهای تبدیل کرده و نقش آن را در «توسعه سرمایه انسانی» و «اشتغال تخصصی» پررنگتر ساخته است.
جمعبندی
دستیار هوشمند نمایشگاه نفت خوزستان فقط یک ابزار یا پروژه فناورانه نیست، بلکه در وهله اول «زیرساخت ارتباطی و دادهمحور»نمایشگاه نفت و در وهله دوم، نمونهای اجرایی از آینده مدیریت رویداد در ایران است؛ الگویی که میتواند در سراسر کشور تکرار شود.
این تجربه نشان میدهد که با ترکیب نظم اجرایی و فناوریهای نوین، میتوان سطح رویدادهای کشور را متحول و اقتصاد نمایشگاهی ایران را وارد عصر دادهمحوری و تحلیلپذیری نمود.
منبع: نفت آنلاین
